Dyt. Emine GÖRÜCÜ
Bebek ve Çocuklarda Bitkisel Desteklerin Kullanımı İle İlgili Doğru ve Yanlışlar

Bebek ve Çocuklarda Bitkisel Desteklerin Kullanımı İle İlgili Doğru ve Yanlışlar

Bu hafta sizin için çok sık baş vurduğumuz bitkisel destek ürünleri ile ilgili bir araştırma yaptım ve bilimsel çalışmalardan bir derleme hazırladım. Çünkü Bitkisel Destek Ürünleri, geçmişten günümüze kadar beslenmenin önemli bir parçası olmuştur. Eski zamanlarda yaşayan insanlar bebek ve çocuk hastalıklarının tedavisinde bitkilerden yararlanmışlardır. Bitkisel destek ürünleri bebek ve çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonu, iştah eksikliği, gastrointestinal rahatsızlıklar, uyku bozuklukları, idrar yolu hastalıkları ve deri hastalıklarında kullanılmaktadır. Ayrıca Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu , depresyon, inflamatuar barsak hastalığı, kistik fibrosiz, romatoid artrit ve astım gibi kronik hastalıklarda veya kanserde tıbbi ürünlerle beraber bitkisel ürünlerin kullanımı da oldukça popülerdir. Ancak bebek ve çocuklarda bitkisel destek ürünlerinin kullanılmasının neden olabileceği yan etkiler, beraberinde kullanılan ilaçlarla etkileşime girebilecekleri ve kullanılan dozun yetişkinlerden farklı olacağı unutulmamalıdır.

Ekinezya (Echinacea Purpurea)

Amerika’da 4-17 yaş arasındaki çocuk ve adölesanlarda yapılan çalışmada en fazla kullanılan bitkisel destek ürününün ekinezya olduğu. Üst solunum yolu enfeksiyonları için profilaktik(hastalık önleyici) ve tedavi edici ajan olarak kullanımı önerilmektedir. Fakat profilaktik etkisi için yeterli veri yoktur. Klinik olarak grip belirtileri başlar başlamaz ekinezya kullanılması, soğuk algınlığı ve/veya gribin şiddetini ve sürecini azaltabilmektedir. Düzenli olarak iki aydan fazla kullanılmaması önerilmektedir. Çocuklarda en sık karşılaşılan yan etki deride döküntü ve kızarıklık olarak bildirilmiştir .

Papatya/Chamomile (Matrica Chamomilla-Papatya)

Özellikle bebek ve çocuklarda karın ağrısı için sıkça kullandığımız papatya çayları neredeyse her evde bulunmaktadır. Fakat yeni doğanda kullanılacak standart dozun belli olmaması ve uzun dönem kullanılmasının bebeğin beslenmesini özellikle de bebeğin süt alımını etkilemesi bilim camiasında papatya kullanımı hakkındaki endişeleri arttırmaktadır.

Sarımsak Suplemanları (Allium Sativum)

Sarımsak yüzyıllardır profilaktik ve teropatik yani hastalık önleyici ve tedavi edici medikal ajan olarak kullanılmaktadır. Bu özellikleri yapısında barındırdığı organosülfür bileşenler ve antioksidan aktivitesinden kaynaklanmaktadır. Çocuklarda sulu sarımsak ekstratı gastrointestinal sistemdeki parazitlerin tedavisi amacıyla kullanılmaktadır . Sarımsak ekstrakları, hymenolepiasis nana ve giardiasis lamblia’ya ayrıca gastrointestinal parazitlere özellikle cestodes ve trematodese karşı anti-parazitik etki göstermektedir. Sarımsak tüketimi ile kanser riskinde azalma konusunda henüz yeterli çalışma bulunmuyor.

Rezene (Foeniculum Vulgare)

Geleneksel olarak rezene meyvesi ve yağı gaz ağrısını rahatlatmak ve üst solunum yolu enfeksiyonunu gidermek için kullanılıyor. Ayrıca rezene ile hazırlanan çaylar Almanya, Hollanda, Avusturya, İsviçre ve İtalya’da genellikle infantil kolik nedenli abdominal ağrının giderilmesinde tercih edilmektedir. Bebek ve çocuklar için düzenli kullanılması estragol alımı açısından risk teşkil etmez çünkü infüzyon ve bebekler için kullanılan hazır çaylar Avrupa Düzenleme gıda katkıları tarafından kabul edilen maksimum değerden 1000 kat daha az estragol içermektedir. Bebekler için kullanılması en uygun olan ürünler Avrupa bebek besinleri kanunlarına göre özel olarak üretilen hazır çaylardır .

Kedi Otu (Valerian Officinals)

Kedi otu, yatıştırıcı ve antispazm özelliği ile sinir sisteminde etkilidir. Anksiyete, uykusuzluk tedavisinde kullanılıyor. Valeranik asit, merkezi sinir sisteminde GABA’nın yıkılmasını baskılayarak huzursuzluk hastalıklarında onun alternatif bir seçenek olmasını sağlamaktadır. Avrupa Bilimsel Fitoterapi Birliği (ABFB), 3-12 yaş arasındaki çocuklarda kedi otu kullanımını tıbbi gözetimle beraber onaylamaktadır .

Yaban Mersini/Cranberry (Vaccinium macrocarpon))

İdrar yolu enfeksiyonu her yıl milyonlarca çocuğu etkileyen, ayaktan tedavi gerektiren dikkate alınması gereken tıbbi bir tablo oluşturuyor. Yaban mersini ekstratı veya suyu çocuklarda idrar yolu enfeksiyonunu önlemek amacıyla kullanılmakta olup günümüzde ticari formları da (kapsül veya tablet) bulunmaktadır.

Sinameki (Cassia Angustifolia)

Sinameki konstipasyon (kabızlık) için kullanılmaktadır. Sinamekinin üç aydan daha uzun süre kullanılması kabızlığın tekrarlanmasını önleyebildiği yapılan çalışmalarda görülse bile çocuklarda kabızlık tedavisinde kullanılması için daha fazla kanıta dayalı çalışmalara ihtiyaç vardır.

Sarı Kantaron/St. John’s Wort (Hypericum Perforatum)

Avrupa Bilimsel Fitoterapi Birliği uykusuzluk, anksiyete ve çabuk öfkelenmenin tedavisi için sarı kantaron kullanımını öneriyor. Yapılan çalışmalarda Sarı kantoronun, hafif-orta depresyon tedavisi için kullanılan geleneksel seçici serotonin gerialım inhibitörü olan antidepresanlara karşı yan etkisinin az olması nedeniyle 12 yaş altı çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite tedavisi için bir seçenek olabileceğini gösteriyor .

Sonuç olarak diyebilirim ki; Bitkisel destek ürünleri yetişkinler ve çocuklarda yaygın olarak kullanılıyor ve kullanımı da giderek artıyor. Yaygın olarak hastalıkların iyileştirilmesi, genel sağlık durumunun daha iyi olması ve sürdürülmesi amacıyla kullanılmalarına rağmen kullanımlarıyla ilgili sayısız endişeyi de beraberinde getiriyor. Çünkü bu ürünler, ilaçların aksine FDA tarafından düzenlenmemektedir. Raflarda yer almadan önce üreticilerin bitkisel destek ürünlerinin güvenliğini ve etkinliğini ispatlama zorunlulukları yoktur. Sadece rezene ve kedi otunun çocuklarda kullanımı bilimsel otoriteler tarafından belirli kurallarla kabul görmektedir. Sarı kantaron, Ekinezya, Sarımsak destekleri için kesin kanıtlar bulunmamaktadır. Yarar/risk oranı iyi analiz edilmiş bitkilerin veya birçok bitkisel ilaçların uygun pediatrik dozları deneyimli ve eğitilmiş sağlık profesyoneli tarafından belirlenerek ve olası yan etkilerinin yakından takip edilerek kullanılması sadece semptomların tedavisinde değil koruyucu düzeyde de kullanılması açısından yarar sağlayacaktır.

Sevgi ve sağlıkla kalın.

Yayınlanma Tarihi : 2018-01-15 10:24:45
Okunma Sayısı : 1158