Dyt. Emine GÖRÜCÜ
HASTALIKLARDA BESLENME SERİSİ
HASTALIKLARDA BESLENME SERİSİ
1-KOLESTEROL VE BESLENME
Kolesterol nedir?
Kolesterol vücudun tüm hücrelerinde bulunan yağ benzeri bir madde olan steroittir. Vücudunuz, hormonlar, D vitamini ve gıdaları sindirmek için biraz kolesterole gerek duyar. İki çeşit lipoprotein, vücudunuzda kolestrol taşır: kötü huylu kolesterol dediğimiz düşük yoğunluklu lipoproteinler (LDL) ve iyi huylu kolesterol dediğimiz yüksek yoğunluklu lipoproteinler (HDL). Sağlıklı olmamız için her iki lipoprotein seviyesinin de dengede olması önemlidir. Özellikle LDL kolesterolün yüksekliği damarlarda kolesterol birikimine ve sağlık sorunlarına neden olur. Özellikle ilerleyen yaşlarda hayat standartını oldukça etkileyen yüksek kolesterol düzeyi nedeniyle bireylerin çok dikkat etmesi gerekmektedir.
Tüketim alışkanlıklarında yapılan yanlışlıklar nedeniyle kandaki yüksek kolesterol damarların iç kısımlarında birikmeye başlar ve zamanla bu arterler kanın damarlar içerisinde akışını zorlaştırır. Bu durum ise önemli damarlarda tıkanma, damar sertliği gibi hastalıkların yaşanmasına neden olur. Hastalar beraberinde kalp krizi, kalp yetmezliği, felç, beyin kanaması gibi ağır hastalıklarla mücadele etmek zorunda kalırlar.
Bazı araştırmalar düşük HDL kolesterol seviyesinin ise kalın bağırsak gibi kanser vakalarına neden olduğunu ortaya koymuştur.
Tamamen kolesterolsüz hayat istiyoruz gibi bir şey algılanmamalıdır. Organlarımızın özellikle de göz, bağışıklık, beyin ve sinir sistemi için kolesterol çok önemlidir. Bu sistemler içerisinde yer alan hücrelerde eğer kolesterol bulunmazsa güçsüz kalır. Özellikle bebeklerin beyin gelişimi ve bağışıklık sistemi için kolesterol hayati öneme sahip. Aksi durumda bebeklerde gelişim geriliği yaşanır. Kanser ve türevi pek çok hastalığın önüne geçebilmek ve bu hastalıklarla mücadele edebilmek için kanda kolesterol bulunması zorunludur. Bu nedenlerle kandaki kolesterol seviyesi makul seviyede bulunduğunda herhangi bir sağlık sorunu yaşanmaz.
Kandaki yüksek kolesterolün belirtileri ve tedavisi:
ü Uzun süre tedavi edilmeyen kandaki yüksek kolesterolün en önemli belirtisi ilerleyen yaşlarda kalpte daralma ve göğüs bölgesinde ağrı yaşanmasıdır.
ü Bacaklardaki damarların tıkanmasına sonucu bacaklarda ağrı yaşanması,
ü Kalp damarlarında pıhtılaşma,
ü Göz ve çevresinde aniden gelişen sarı lekelerdir.
Kandaki yüksek kolesterol en kolay yapılan kan testleriyle anlaşılabilir. Sayılan şikayetler yaşanmasa bile ileri yaştaki insanlar kan sayımı yaptırmak önlem faktörleri arasında yer alır. Bu sonuçlara göre uygun tedavi yöntemleri hekiminizce ve ekibince uygulanabilir.
Peki Yüksek kolesterol neden oluşur?
Kolesterol yüksekliğinin en temel nedeni yanlış beslenme alışkanlıklarıdır. Özellikle ileri yaşlarda beslenme şekli pek çok hastalığa davetiye çıkartmaktadır. Fazla yağ içeren hayvansal ürünlerin tüketimi toplumumuzda çok yaygındır. Son dönemlerde bu yağların çok faydalı olduğu yönünde tezler ortaya atılmaktadır. Ancak kontrollü bir şekilde tüketim çok önemlidir. Yeteri kadar Kolesterolü vücudumuz üretir. Dışarıdan aldığımız ekstra kolesterol içeriği yüksek besinler almamıza gerek yoktur. Sedanter yaşam tarzı dediğimiz hareketsiz yaşam tarzı da bir çok hastalıkta olduğu gibi kolesterol hastalığının da nedenlerinden biridir. Günlük hayatımızda mümkün olduğunca yürüyüş ve egzersizlere yer vermeliyiz. Akıllı telefonlar sayesinde günlük adımlarımızın sayısını kontrol edebiliriz. Ne demiştik daha önceki yazılarımızda ‘sağlık için her gün 10 bin adım’.
Sağlıklı bir yaşam için kısa öneriler;
ü Tam tahıllı, kepekli buğday , çavdar ekmeği, mısır gevreği, makarna, pirinç, bulgur, tam tahıllı kahvaltı gevrekleri, yulaf ezmesi, özellikle kepekli pirinç, kepekli bulgur, kepekli makarna tüketmeye çalışın
ü Rafine unla yapılmış ürünleri ve beyaz pirinci kontrollü tüketin.
ü Hazır yapılmış ya da yüksek miktarda yağ içeren poğaça, açma, kurabiye, kek vb. ürünlerinden, yüksek miktarda katı yağ (tere yağ-margarin), yumurta içeren hamur ürünlerinden uzak durun.
ü Süt, yoğurt, peynir ve benzerlerini yarım yağlı ya da yağsız tüketelim. Yumurtayı haftada 2-3 kez haşlanmış olarak tüketin.
ü Krema, krem şanti, kaymak, tam yağlı peynirlerden uzak durun.
ü Yoğun kremalı ve terbiyeli çorbalardan, işkembe çorbasından uzak durun.
ü Her türlü yemeği kızartmadan, kavurmadan hazırlayın.Izgara, haşlanmış, fırınlanmış yemekler hazırlayın.
ü Haftada 3 gün balık tüketin.Ama balıkları yağda kızartmayın.
ü Tuzlu, kavrulmuş kuruyemişler tüketmeyin. Onun Yerine bir günde 2 ceviz içi ya da 8-19 fındık içi ya da 6-7 badem içi çiğ olarak tüketilebilir.
ü Yağlı ve işlenmiş etlerden sakının. Kırmızı eti haftada 1-2 gün tüketin.Kırmızı et yerine tavuk, balık, hindi, süt danası tercih edin.
ü Yemekleklerinizde zeytin yağı tüketmeye çalışın.Katı hidrojenize yaplardan uzak durun.
ü Tatlıyı çok seviyorsanız yağsız sütle yapılmış olanlarını tercih edin. Baklava, puding vb tatlılardan uzak durun.
ü Sebzeleri çok iyi yıkanmış ve mümkün olduğunca çiğ tüketmeye çalışın.Öğle ve akşam öğünlerinizde mutlaka bir porsiyon sebze yemeğiniz olsun.
ü Her gün mutlaka 2-3 adet iyi yıkanmış meyve tüketmeye çalışın.
ü Mayonez ve yağlı soslardan uzak durun.
Sağlıkla ve Sevgiyle kalın J.
Okunma Sayısı : 1145
Dyt. Emine GÖRÜCÜ Diğer Yazıları
