Dyt. Emine GÖRÜCÜ
BAL HAKKINDA BİLMENİZ GEREKEN HER ŞEY
BAL HAKKINDA BİLMENİZ GEREKEN HER ŞEY
Bal hakkında doğru/yanlış ok şey konuşuluyor. Bu hafta sizler için bal hakkında bilmeniz ve dikkat etmeniz gereken hususları yazdım.
Balın besin değeri ve yararları
Bir çay kaşığı bal 21 gr gelir ve yaklaşık 65 kalori değerindedir. Bu 21 gr balın 5 gramı su, 15 gramı ise şekerdir. Kalan 1 gramında ise başta potasyum, fosfor, sodyum, magnezyum, kalsiyum, demir, çinko, c vitamini vardır. Fark ettiyseniz balın çoğunluğunu şeker oluşturmaktadır. Dolayısı ile kalori yükü açısından doğru değerlendirilmesi gereken bir besindir. Bunun yanı sıra balın önemi işte tam da bu 1 gr içerisinde bulunan elementlerin birleşerek antioksidan özellik oluşturmasından kaynaklanıyor. Hatta bal içerisindeki antioksidanlar o kadar güçlüdür ki yapılan çalışmalarda, insanlarda bal tüketimi sonrası kan antioksidan düzeylerinin yükselmiş olduğu tespit edilmiş.
Hekimler,kan antioksidan düzeyinin artışını ise, hücrelere zarar veren, yaşlanmaya sebep olan, kanser riskini arttıran, kalp damar hastalığına sebep olan serbest oksijen radikallerinin azaltmasına ve hastalıklardan korunmaya yardımcı olduğunu söylüyorlar.
Yapılan araştırmalar bal tüketiminin kolesterol üzerine de olumlu etkileri olduğunu ortaya çıkarmış. Balın düzenli tüketimi kötü kolesterol diye tabir ettiğimiz LDL düzeyini düşürdüğü, iyi kolesterol dediğimiz HDL düzeyini yükselttiği görülmüş .
Yapılan bir çalışmada; bireylerin diyetlerindeki şekeri çıkartıp yerine bal eklenen kişilerin triglisterit (TG) düzeylerinde ise %20’ye varan düşüş görülmüş.
Balın tarihçesine bakıldığında , eski çağlarda yaraların üzerine sürülerek balın iyileştirici özelliğinden yararlanıldığı görülmüş ve bunun üzerine de çalışmalar yapılmış. Cerrahi operasyonlardan sonra balın enfeksiyon riskini azalttığı; diyabet hastalarındaki ayak yaralarında enfeksiyonun önlendiği görülmüş.
Balın bir diğer önemli etkisi de soğuk algınlığına bağlı özellikle 1 yaş üstü çocuklarda sıkça görülen öksürük üzerine olan olumlu etkileridir. Çocuklarda ve yaşlılarda görülen öksürük soğuk algınlığına bağlı ise 1 çay kaşığı bal bu sorunu çözmeye yardımcı olabilir. Ancak 1 yaşın altında ki çocuklara kesinlijkle vermeyiniz zira balda botilinium
Buradaki en önemli nokta 1 yaşın altındaki çocuklara bal vermemek. Çünkü bal botilinium toksini içerebilir ve 1 yaşın altındaki çocuklar için bu toksin ölümcüldür.
Balın zararları
Buraya kadar balın yararlarını gördük. Ancak her besinde olduğu gibi balın da yanlış ve fazla kullanıldığında zararları oluşabilmektedir.
Yazının başında da farkettiğiniz gibi balın neredeyse tamamı şeker ve bu şekerin büyük bir kısmı fruktoz.
Dolayısı ile bal insülin direnci olan, aşırı kilolu, diyabetik (tip-2) hiçbir hastaya direkt olarak önerilmiyor.
Beslenmenizde eğer şeker varsa ve bu şekerden vazgeçemiyorsanız yerine, ölçüsüne dikkat ederek bal koyabilirsiniz. Çünkü balın faydalarından yararlanmak için bir çay kaşığı bal gayet yeterli.
Bal yara iyileşmelerinde fayda sağlıyor demiştik ya; her bal yara yeri için etkili değildir. Çünkü her bal aynı çiçek kombinasyonu ile oluşturulmaz ve doğru bileşime sahip değildir. Çiçekler bölgesel özellik gösterdiği için her bölgenin balı da farklı özellik gösterir buna dikkat etmek gerekir.
Deniz aşırı ülkelerde yaralar için özel bal üretimi yapılıyor. Ancak ülkemizde bu tip bir balın çalışması var mı rastlayamadım ama üretimi yok biliyorum. Bu nedenle her balı yaranıza sürüp etki beklemeyin ama en azından doğal üretim olduğundan emin olun ve deneyin.
Arılar bal üretmek için sürekli polenler ile temas halinde olduğu için bal da buna bağlı olarak allerjen maddeler içerir. Eğer allerjik bir bünyeniz varsa (özellikle de polen allerjiniz varsa) bal tüketmeyin ya da kontrollü tüketin.
Karadeniz yöresinde belli bir alanda üretilen ve ‘deli bal’ olarak bilinen tür, fazla tüketildiğinde kalp ritminin bozulmasına, ani körlük gibi durumlara neden olabiliyor.
Sonuç olarak diyebiliriz ki bal doğru ve kararında kullanıldığında oldukça besleyici bir gıda. Üreticisinden emin olduğunuz, güvendiğiniz marka ve üreticileri seçmeye çalışın. Her üründe olduğu gibi balda da yapılan hileler çok fazla ve maalesef fark etmesi de oldukça zor.
Yukarıda da yazdığım gibi günde ya da haftada 3-4 defa alacağınız 1 çay kaşığı bal sağlığınız için gayet yeterli bir miktar. Zira fazlası yoğun şeker yükünden dolayı zararlı demeyelim ama fazlaca enerji yükü getiriyor.
Son olarak,kış aylarında oldukça yaygınlaşan bir uygulama olan sıcak içeceklerinizin içine bal eklemeyin. Sıcakla temas eden bal antioksidan özelliğini kaybediyor ve yapı değiştirerek kanserojen hale geliyor.
Sevgi ve sağlıkla kalın…
Okunma Sayısı : 1650
Dyt. Emine GÖRÜCÜ Diğer Yazıları
