Av. Ünsal KIZILCA
FAZLA MESAİ NASIL HESAPLANIR? 2
İŞ KANUNUNDA FAZLA MESAİ VE FAZLA MESAİ NASIL HESAPLANIR? – 2
Bir işyerinde haftalık çalışma süresini aşan çalışmalar fazla mesai anlamına gelmektedir. Normal mesaisi için bir ücret alan işçi, fazla mesaisi için de ayrıca bir ücret alacaktır. Sınırları 4857 sayılı İş Kanunu ile belirlenen Fazla Mesai ve Fazla Mesai Nasıl Hesaplanır? bu ikinci yazımızın konusu olacak.
Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Ücretinin Hesaplanması
Fazla çalışma, yani haftalık 45 saati aşan çalışmalarda, çalışılan her fazladan saat için ücret %50 zamlı ödenmelidir.
Örneğin bir hafta 50 saat çalışmış olan işçinin fazla çalışma ücretini hesaplamak için önce kişinin saatlik ücretini bilmemiz gerekir. Kişinin aylık asgari ücretle çalıştığını varsayalım. Asgari ücret 2018 yılında 2.029,50 TL. Kişinin bir aylık kazancı olan asgari ücretin saatlik tutarını bulmak için 1 aylık çalışmanın saatlik değerini ifade eden 225 saate bölmemiz gerekir.
Saatlik Ücret = 2.029,50 / 225 = 9,02 TL
Fazla Çalışma için ücretin %50 zamlı halini bulmamız gerekir. Bunun içinde 1,5 ile çarpıyoruz.
%50 Zamlı Ücret = 9,02 *1,5=13,53 TL
Fazla Çalışma Ücretini bulmak için 45 saatin üzerinde kalan saatleri %50 zamlı hesaplıyoruz.
50 – 45 = 5 saat
5 saat * 13,53 TL=67,65 TL fazla çalışma ücreti ödenecektir.
Fazla Sürelerle Çalışma, yani haftalık 45 saatin altında kalan fazladan çalışmalarda ücret %25 zamlı hesaplanmalıdır.
Örneğin, haftada 40 saat çalışılan bir işyerinde bir hafta 43 saat çalışmış olan 3.000 TL ücretli işçinin fazla sürelerle çalışma ücretini hesaplamak için önce kişinin saatlik ücretini bulup %25 zamlı hesaplayarak fazladan çalıştığı süre ile çarparız.
Burada saatlik ücret bulunurken, haftalık 45 saat çalışan kişilerde olduğu gibi 225 saate değil daha farklı bir saate bölmek gerekir. İşçi, iş sözleşmesi yapılırken ücretini, haftalık 40 saat çalışma karşılığında anlaşmış. İş Kanunu’na göre kişi 6 iş günü çalışarak hafta tatilini hak eder. Haftada 5 gün de çalışsa 6 gün çalışmış gibi saatlik ücreti hesaplanır.
Buradan hareketle, haftalık çalışma süresinden kişinin saatlik ücretini buluruz. Kişinin bir aylık kazancının saatlik tutarını bulmak için 1 aylık çalışmanın saatlik değerini ifade eden saate bölmemiz gerekir.
Günlük Çalışma Saati = Haftalık Çalışma 40 saat / 6 gün = 6,667 Saat
1 Aylık Çalışma Saati = 6,667 * 30 gün = 200 Saat
Saatlik Ücret = 3.000 / 200 = 15 TL
Fazla Süreli Çalışma için ücretin % 25 zamlı halini bulmamız gerekir. Bunun içinde 1,25 ile çarpıyoruz.
%25 Zamlı Ücret = 15 *1,25 = 18,75 TL
Fazla Süreli Çalışma Ücretini bulmak için 40 saati aşan ama 45 saatin altında kalan saatleri %25 zamlı hesaplıyoruz.
43 – 40 = 3 saat
3 saat * 18,75 TL=56,25 TL
Görüldüğü üzere fazla mesai hesaplaması bu şekilde yapılmakta ise de, mahkemeler tarafından genellikle hakim takdirinde olan hakkaniyet indirimi uygulaması söz konusudur. Bu husus da dikkat edilmesi gereken bir başka husustur.
Okunma Sayısı : 1126