Av. Ünsal KIZILCA
EKSPERTİZ RAPORLARININ BAĞLAYICILIĞI

EKSPERTİZ RAPORLARININ BAĞLAYICILIĞI

Sigorta eksperleri yönetmeliği, eksperlerin görevlerini belirlemiştir. Buna göre eksperlerin asıl görevi, bir risk doğduğu anda, meydana gelen hasarın nedenlerini incelemek, niteliğini belirlemek ve zararın miktarını araştırıp bulmaktır.

Aynı yönetmelik, eksperlerin görevleri içinde ayrıca, poliçenin düzenlenmesinden önce sigorta konusu ile ilgili olarak ön ekspertiz raporlarını hazırlamayı, bir hasarın meydana gelmesinden önce hasar riski konusunda gözlem faaliyetlerinde bulunmayı da saymıştır.

Bu arada şirketileri gerek kendi atadıkları, gerekse sigortalı tarafından atanan eksperlerin kayıtlı olup olmadığını araştırmak durumundadır. Aksi halde bu eksperlere görev verilemez.

Eksperler, kayıp veya hasar tespit çalışmalarını yürütürken, gerektiğinde ilgili taraflardan sigorta poliçesinin aslı veya sureti yanında ihtiyaç duydukları diğer belge ve kayıtların da kendilerine verilmesini isteyebilirler. Bu onların yasal haklarıdır. Bu nedenle sigorta şirketleri ve aracıları olsun, sigortalıların kendileri olsun, eksperlerin sağlıklı ve bağımsız bir görev yapmalarına yardımcı olmaları gerekmektedir. Hatta eksperler, özellikle yüksek tutarlı zararlarda, eğer gerek görüyorlarsa tarafların yetkililerini incelemeye de çağırabilir.

Şimdi sigorta eksperleri bu kadar yetki ve sorumluluk ile üstlendikleri ekspertiz işlemlerini çabucak tamamlamak ve raporunu vermek durumundadırlar. Bu çalışmalar sonucu kayıp ve hasar miktarı belirlenmiş olur. Bu miktar üzerinde taraflar uzlaşmış olabilir veya olmayabilir. Uzlaşmışlarda bir mutabakatname, uzlaşamamışlarsa anlaşmazlık raporu ana rapora eklenir.

Görüldüğü gibi sigorta eksperlerinin çalışmaları sırasında özgürlük alanları oldukça geniştir. Peki bu durumda sigorta ekspertiz raporları hukuki açıdan ne derece bağlayıcıdır?

Bir tehlikenin gerçekleşmesi ve bir hasarın doğması anında birçok sorun ortaya çıkar. Deliller ortadan kalkmadan önce taraflar ne yapacak? Zararın miktarı nasıl belirlenecek? Zararın sorumlusu nasıl tespit edilecek? İşte bu noktada sigorta eksperinin düzenleyeceği raporlar ve bir dava sözkonusu olduğunda bilirkişi inceleme raporları çok önemlidir. Çünkü riski doğuran sebepler ve zararın boyutu ancak risk gerçekleştiği anda ve deliller daha ortada iken tespit edilebilir. O nedenle sigorta eksperlerinin raporları çok önemli diyoruz. Yasalar da zaten bu yüzden sigorta eksperlerinin niteliği ve çalışma yöntemi konusunda hükümler koymuştur.

Sigorta eksperleri bağımsız ve tarafsızdırlar ve işlerini yaparlarken eksperliği bir meslek olarak kabul etmişlerdir. Deliller daha ortadan kalmamışken çalışmalarını özenle yapmak zorundadırlar. Bu kurallara uyulmaması ve tarafsızlığa gölge düşürülmesi halinde sigorta eksperleri icra komitesinin kuruluş ve çalışma esaslarını düzenleyen yönetmelik gereğince cezalandırılırlar.

Ancak herşeye rağmen sigorta eksperlerinin düzenlediği raporlar sigorta şirketleri için yol gösterici belgelerdir. Çünkü bir anlamda sigorta eksperleri, polisin olay yeri inceleme ekibi gibi çalışırlar. Hasarın meydana geldiği anda, herşey daha çok sıcakken, ilk incelemeleri ve ilk tesbitleri yaparlar. Sigorta şirketi ile sigorta yaptıran arasında bir anlaşmazlık olmadığı sürece bu raporlar üzerinden tamzinat miktarı hesaplanır ve ödenir. Ancak taraflar arasında anlaşma sağlanamaz ve iş mahkemeye düşerse, bu durumda sigorta ekspertiz raporlarının bir bağlayıcılığı yoktur. Herşey mahkemenin vereceği karara bağlıdır. Ya da sigorta şirketi eğer Sigorta Tahkim Komisyonu’na üye ise bu komisyonun vereceği karara bağlıdır. Bu arada Sigorta Tahkim Komisyonu, sigorta yaptıranlar ile sigorta şirketleriarasında sigorta sözleşmesinden doğan anlaşmazıkları çözmek amacıyla, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği nezdinde kuurlmuş bir komisyondur.