Av. Ünsal KIZILCA
15 YIL 3600 GÜNDEN KAÇ KEZ KIDEM TAZMİNATI ALINABİLİR?
15 YIL 3600 GÜNDEN KAÇ KEZ KIDEM TAZMİNATI ALINABİLİR?
İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisine yön veren ve mevzuatımızda Deniz İş Kanunu, Basın İş Kanunun yanında, iş hayatının temel kanunu olarak bilinen Kanun, 4857 sayılı İş Kanunu’dur. Kıdem tazminatı almanın koşullarını belirleyen ise mülga kanun 1475’in yürürlükte kalan tek maddesi olan 14. maddede düzenlenmiştir. Bu maddede düzenlenmiş kıdem tazminatı alma şartların biri 15 yıl sigortalılık süresini tamamlayan toplamda 3600 prim günü olan çalışanların kıdem tazminatıdır. Aslında bu husus, çalışanın emeklilik hakkı ile yakından ilgilidir. 15 yıl 3600 prim günü şartını sağlayan kişiler kıdem tazminatını alıp ayrıldıktan sonra tekrar çalışma hayatına dönmelerinde bir engel olmadığından, 15 Yıl 3600 Günden Kaç Kez Kıdem Tazminatı Alınabilir? sorusu karşımıza çıkmaktadır.
15 Yıl 3600 Gün Şartı ile Kıdem Tazminatı Nasıl Hak Edilir?
15 yıl 3600 gün şartı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Mülga 506 sayılı Kanunda düzenlenen yaşlılık aylığı almak için belirlenmiş prim günü ve yıl şartından kaynaklanmaktadır. Yaşlılık aylığı almak için gereken şartlar yaş, prim günü ve yıldır. Bu şartlardan prim günü ve yıl şartını tamamlayan kişiler, kanunen belirlenmiş emeklilik/yaşlılık aylığı almaya hak kazanacağı yaşa gelene kadar aylık almak için beklerler. Bu süreyi ister çalışma hayatında kalarak, isterse de çalışmadan geçirebilirler.
Yaş, prim günü ve yıl şartını tamamlayarak yaşlılık aylığı almaya hak kazanmış kişiler, mevcutta çalıştıkları işyerinden sigortalılık sürelerini doldurdukları için sigortadan aldıkları yazı ile ayrılabilirler. Bu kişiler mülga kanun 1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükteki 14. maddesine istinaden kıdem tazminatlarına da hak kazanarak işyerlerinden ayrılırlar.
Kıdem tazminatı hakkı, yaş şartını henüz sağlamamış fakat prim günü ve yıl şartını tamamlayan kişilere de sunulmuştur. Bu haktan yararlanmak için belirlenen şartlar işe giriş tarihi ile ilgilidir. 18 yaşını doldurmuş olmak şartı ile ilk kez sigortalı olduğu tarih 08.09.1999 öncesiyse, 15 yıl sigortalılık süresini tamamlayan toplam sigorta prim günü 3600 gün olan çalışan kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabilir. İşverenin bu çıkış işleminde kıdem tazminatı ödeyebilmesi için SGK tarafından alınmış yazının kendisine iletilmiş olması gerekmektedir.
Bir personelin, 15 yıl 3600 gün şartı ile işten ayrıldığında kıdem tazminatını alması için bu süreyi kesintisiz olarak aynı işyerinde doldurma zorunluluğu yok. Tüm çalışma hayatı boyunca çalıştığı işyerleri ve sigortalılık süreleri dikkate alınır. Fakat kıdem tazminatı hesaplanırken sadece son çalıştığı işyerindeki çalışma süresine karşılık gelen değer baz alınır.
Ayrıca vurgulamak gerekir ki, çalışanın kıdem tazminatına 15 yıl 3600 prim gününden hak kazanabilmesi, en az 1 yıl aynı işverene bağlı işyerinde çalışmış olma şartının da aynı zamanda sağlanması ile mümkündür.
15 yıl 3600 gün şartıyla kıdem tazminatı alarak iş akdi sonlanan sigortalılar için, ihbar süresi şartı da aranmaz. Bu nedenle bu sebeple işten ayrılan çalışanın bildirim süresi kadar çalışması gerekmez, ihbar tazminatı da söz konusu olmaz.
15 Yıl 3600 Gün Şartı Kaç Kez Kullanılabilir?
Emeklilik için yaş dışındaki şartları sağladıktan sonra bu sebeple işten ayrılıp kıdem tazminatını alan kişinin tekrar çalışma hayatına dönmesinde kanunen bir engel bulunmamaktadır. Tekrar çalışma hayatına dönen kişi, yeni işyerinde 1 yıl çalıştıktan sonra 15 yıl 3600 prim gününü tamamlamış olması sebebiyle yeniden işten ayrılarak kıdem tazminatını talep edebilir. Bu konu ile ilgili yasal bir kısıtlama söz konusu değildir.
08.09.1999 yılından önce sigortalılığı başlamış kişilerin 15 yıl 3600 prim günü şartını sağladıkları ilk günden itibaren SGK’dan bu yazıyı talep ederek işten ayrılma hakları saklıdır. Bu yazıyı birden fazla kez temin ederek 1 yıl aynı işverende çalışma şartını sağlamak koşuluyla işten ayrılıp kıdem tazminatını bir çok kez alabilir. Bunun önünde yasal olarak hiçbir engel yoktur.
Emeklilik İçin Yaş Dışında, Prim Günü ve Yıl Şartları Nelerdir?
Emekli olmak için yaş, prim günü ve sigortalılık yılı şartlarını aynı anda sağlamak gereklidir. Fakat yaş dışında şartlar sağlayanlar emekli aylığına yani yaşlılık aylığına hak kazanmak için yaşını doldurmayı beklerler.
- 08/09/1999 tarihinden önce ilk sigortalılığı başlamış kişiler için 3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık şartı,
- 08/09/1999 tarihi ile 30.04.2008 tarihleri arasında ilk sigortalılığı başlamış kişiler için, sigorta yılı dikkate alınmaksızın 7000 prim günü ya da 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık şartı,
- 05.2008 tarihi ve sonrasında ilk sigortalılığı başlamış kişiler için, 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık şartı
sağlandığında kıdem tazminatı hak edilerek işten ayrılmak mümkündür. Önemli olan bir şart da bahsedilen tarihlerden önce kişinin 18 yaşını doldurmuş olmasıdır. 18 yaş öncesi yapılan hizmetlerde sigorta prim gün sayısı emeklilik için gerekli gün sayısı açısından işlenmekte fakat 18 yaş öncesi hizmetlerde, emeklilik için gerekli sigortalılık süresinin işlenmesi için 18 yaşın doldurulduğu tarihin önemini tekrar vurgulamakta fayda vardır.
Okunma Sayısı : 1113
Av. Ünsal KIZILCA Diğer Yazıları
