Av. Ünsal KIZILCA
ÖZEL ÖĞRETİM KANUNU’NA TABİ ÇALIŞANLARDA BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMELERİ

ÖZEL ÖĞRETİM KANUNU’NA TABİ ÇALIŞANLARDA BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMELERİ

 

Özel Öğretim kurumlarında çalışan, yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticilerin, okul yönetimleri ile yaşadığı sorunların başında belirli süreli iş sözleşmesi süresi, kıdem ve ihbar konusundaki anlaşmazlıklar gelmektedir. Özel Öğretim Kanununa Tabi Çalışanlarda Belirli Süreli İş Sözleşmesi çok sık tercih edilen bir sözleşme türüdür. Belirli süreli sözleşmelerin çalışanların bazı yasal haklarını sınırlaması, konuyla ilgili taraflar arasındaki anlaşmazlığı arttırmaktadır.

 

Özel öğretim kurumlarında çalışan öğreticilerle,  belirli süreli iş sözleşmesi yapılması ve sözleşmenin en az 1 yıllık olması, 5580 Sayılı Kanun’un 9. maddesi ile zorunlu hale getirilmiştir.    “Kurumlarda çalışan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler ile kurucu veya kurucu temsilcisi arasında yapılacak iş sözleşmesi, en az bir takvim yılı süreli olmak üzere yönetmelikle belirtilen esaslara göre yazılı olarak yapılır. Mazeretleri nedeniyle kurumdan ayrılan öğretmen ve öğreticilerin yerine alınacak olanlar ile devredilen kurumların yönetici, öğretmen ve öğreticileri ile bir yıldan daha az bir süre için de iş sözleşmesi yapılabilir.”

Kanun’un bu maddesine göre, sözleşmenin en az bir takvim yılı süreli olması gerekir; ancak mazeretler nedeniyle kurumdan ayrılanların yerine alınacak olanlar için bir yıldan az süreli sözleşme yapabilme istisnası getirilmiştir. Eğer istisnai durum haricinde 1 yıldan az süreli bir sözleşme yapılmışsa, sözleşme kendiliğinden 1 yıllık sürenin sonuna kadar uzatılmış olur.

Eğiticilerin belirli süreli sözleşmeleri,  Özel Öğretim Kurumları Kanunu ile belirtildiği için ne kadar üst üste yapılırsa yapılsın belirsiz süreli sözleşmeye dönüşmemektedir. Ancak bu durum iş güvencesi hükümlerinden yararlanmayacakları anlamına gelmez.  Eğiticiler, 5580 sayılı Kanun’daki hakları saklı kalmak kaydıyla sosyal güvenlik ve özlük hakları yönünden; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa ve 4857 sayılı İş Kanunu’na tabilerdir. Dolayısıyla kıdem ve ihbar konularında da iş kanunu dikkate alınmalıdır.

Kıdem ve İhbar Tazminatı

Belirli süreli iş sözleşmelerindeki kıdem ve ihbar tazminatı konusu Kanunda açıkça yer almamakla beraber, bu durumda nasıl bir uygulama yapılması gerektiğini işaret eder Yargıtay kararları bulunmaktadır.

Eğiticilerin imzaladıkları sözleşmenin, belirli süreli iş sözleşmesi olması sebebiyle ihbar öneli ortadan kalkar, ancak aynı durum kıdem tazminatında geçerli değildir.

Okul Yönetiminin sözleşmeyi, haklı bir neden olmadan yenilemek istememesi,  işverenin çalışma ilişkisini bitirme iradesi gösterdiği anlamına gelecek ve bir yılı doldurmuş olan eğiticiye kıdem tazminatı ödenmesi gerekecektir. Aynı şekilde sonraki dönem için sözleşmesini yenilemek isteyen eğiticiye karşı sessiz kalması da kıdem tazminatının ödenmesini gerektirecektir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 17.06.2008 tarihli 2008/13489 E. ve 2008/16388 K. sayılı kararı;

“Davalı iş yerinde 625 sayılı yasa gereği en az 1 yıl süreli sözleşme ile çalışan davacının iş sözleşmesinin, davalı işveren tarafından yeni eğitim yılında yenilenmeyeceği belirtilmek suretiyle davalı işveren tarafından feshedildiği anlaşılmaktadır. Dairemizin kararlılık kazanan uygulaması gereği belirli süreli iş sözleşmesinin süre sonunda işveren tarafından yenilenmeyeceğinin bildirilerek feshedilmesi ve hizmetin bir yıl bulunması halinde işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Somut olayda davacının davalı eğitim kurumunda 1 yıl süreli iş sözleşmesi ile çalıştığı sabittir. Sözleşme işveren tarafından yenilenmeyerek feshedildiğine göre hesaplanan kıdem tazminatının hüküm altına alınması gerekir.”

Sözleşmesi arka arkaya yenilenmiş bir eğiticinin kıdem tazminatı hesabı için önceki çalışma süreleri de dikkate alınmalıdır. İşverenin sözleşmeyi yenilemek istemesi, eğiticinin kabul etmemesi durumunda ise kıdem tazminatı söz konusu olmayacaktır.

Av. Ünsal KIZILCA Diğer Yazıları

• İŞ KANUNU’NDA BABALARIN HAKLARI
• İŞ SÖZLEŞMELERİNDE CEZAİ ŞART
• İŞÇİNİN ÜCRETİNİN GEÇ ÖDENMESİ
• İŞ HUKUKUNDA AYRIMCILIK
• KULLANILMAYAN YILLIK İZİNLER
• HASAR İHBARI
• KAZA ANINDA ARACIN ÇARPIP KAÇMASI HALLERİ
• ARACIN PERT OLMASI İÇİN GEREKLİ OLAN HASAR ORANI
• KASKO POLİÇESİ VE DEĞER KAYBI
• ASKERDEN DÖNEN İŞÇİLERİN HAKLARI