Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Sektör Meclisleri İstişare Toplantısı, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun ev sahipliğinde, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile TOBB bünyesinde faaliyet gösteren 65 Sektör Meclisi’nin Başkanları ve Üyelerinin katılımıyla gerçekleştirildi.​

TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu açılış konuşmasında, yaşanan yüksek enflasyon ve maliyet artışları nedeniyle; yatırım ve işletme sermayesi için kredi ihtiyacının geçmiş dönemlere göre daha da arttığını vurgulayarak, artan işletme sermayesi ihtiyacının dikkate alınarak, alınan tedbirlerin yan etkileri konusunda hassas olunması, bankacılık sisteminin de krediye erişimi kolaylaştırması gerektiğini söyledi.

 

Hisarcıklıoğlu, ortak akıl ve istişarenin, içinde bulundukları süreçte önemli ve gerekli olduğuna inandıklarını belirterek, “Bu çerçevede bugün burada, ülkemizdeki tüm sektörleri bir araya getiriyoruz. Sektör meclislerimizde, her sektördeki en büyük 40 firma yer alıyor. Ayrıca her mecliste, o sektörle ilgili kamu kurumlarının da temsilcileri bulunuyor. İşte bu sayede sektör meclislerimiz, özel sektörle kamu idaresinin bir araya gelerek, aynı masa etrafında istişare ettiği, birlikte çalıştığı, sorunları tartıştığı, mutabık kalınan önerilerin, ilgili Bakanlıklara aktarıldığı, çok önemli bir istişare mekanizması olarak faaliyet gösteriyor” dedi.

 

Hisarcıklıoğlu, Türkiye ekonomisinin, yaşanan tüm zorluklara rağmen, son dönemde, diğer ülkelere göre çok daha hızlı büyüdüğünü, ihracat, üretim ve istihdamda, salgın öncesi seviyelerin üzerine çıktığını söyledi.

 

Yurtiçinde enflasyon ve üretim maliyetlerindeki artışların yanı sıra, tüm dünyada yükselen hammadde ve enerji fiyatlarıyla da karşı karşıya kaldıklarına dikkat çeken Hisarcıklıoğlu, “Rusya-Ukrayna savaşı, Çin-Tayvan gerilimi, enerji ve gıda arzındaki sıkıntılar, kovid-19’un yeniden yayılması ve dünya genelinde faizlerin artmaya başlaması, küresel büyümeyi aşağı yönlü etkilemektedir. 2022’nin geri kalanında, dünyayı daha kasvetli ve daha belirsiz bir ortam bekliyor. Dolayısıyla, karşımıza çıkan bu zorlu dönemde; firmalarımızın uygun koşullarla finansmana erişiminin sağlanması, ülkemiz ekonomisi için kritik önemdedir” şeklinde konuştu.

 

Hisarcıklıoğlu, son dönemde finansmana ulaşımın zorlaştığını, her il ve ilçedeki firmalardan bu yönde gelen şikâyetler arttığını belirterek şöyle devam etti: “En büyük sıkıntıyı da; en fazla gözetilmesi gereken küçük ve orta ölçekli işletmelerimiz yaşamaktadır. Kredi faizlerindeki yükselişin yanı sıra, kredi limitlerinin reel olarak daraltıldığı ve kullanımda sıkıntılar yaşandığı iletilmektedir. Merkez Bankası fonlama faizi yüzde 14, mevduata verilen ortalama faizler yüzde 20 civarındayken, bazı bankaların ticari kredilere yüzde 30 ila 50 arasında faiz uyguladıkları görülmektedir. Bazıları da hiç kredi vermemektedir”.

 

Diğer bir sorunun da kredi vadeleri olduğunu vurgulayan TOBB Başkanı şunları kaydetti: “Yatırımlar için gerekli olan uzun vadeli ve sabit faizli kredi bulmak da, giderek daha güç hale gelmektedir. Öte yandan, ihracatçılarımız için çok önemli bir imkân olan, Merkez Bankası reeskont kredisi kullandırımlarının azaldığına ilişkin şikayetler de artmaktadır. Reel sektörün arzusu, kredi piyasalarında istikrarın hakim olmasıdır. Zira ülkemizde yatırım yapan, ihracat ve istihdam sağlayan her firma, milli değerimizdir ve korunması gerekmektedir.

 

Diğer taraftan yaşanan yüksek enflasyon ve maliyet artışları nedeniyle; yatırım ve işletme sermayesi için kredi ihtiyacı, geçmiş dönemlere göre daha da artmıştır. İşletme sermayesi kredileri, özellikle Kobilerin faaliyetlerini sürdürebilmesi için kritik hale gelmiştir. Dolayısıyla, artan işletme sermayesi ihtiyacı da dikkate alınarak, alınan tedbirlerin yan etkileri konusunda hassas olunması; bankacılık sisteminin de krediye erişimi kolaylaştırması gerekmektedir.

 

Bankalarımızdan da, fonlama maliyetlerini de dikkate alarak, reel sektörümüze uygun koşullarla kredi sağlamaları ve yapıcı hareket etmeleri beklenmektedir. Böylelikle reel sektörümüz, her türlü olumsuz koşulları en az hasarla atlatarak; yatırıma, üretime, ihracata ve istihdama azami katkıyı yapmaya devam edecektir. Bugünkü toplantımızın, birbirimizi karşılıklı olarak daha iyi anlamak açısından önemli bir fırsat olmasını, özellikle de kredilere erişimde yaşanan sıkıntıların azaltılmasına katkı sağlamasını diliyorum”.

 

-TCMB Başkanı Kavcıoğlu

 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu da Kovid-19 salgını ile başlayan, yakın bölgede giderek yükselen jeopolitik riskler ile artan enerji sorunları, arz kısıtları ve tedarik zincirindeki aksamaların küresel ölçekte olumsuz yansımalara yol açtığına dikkati çekti.

 

Bununla birlikte, enerji ve emtia fiyatlarıyla, özellikle gelişmekte olan ülkelerin tedarik sürelerinde son dönemde bir miktar iyileşme kaydedildiğini ifade eden Kavcıoğlu, bu gelişmelere bağlı olarak, üretim maliyetleri üzerinde bir süredir biriken baskıların yavaş yavaş azaldığını gördüklerini söyledi.

 

Güçlü büyümede, net ihracat ve makine-teçhizat yatırımlarının önemli rol oynadığına işaret eden Kavcıoğlu, büyümenin bileşenlerine bakıldığında, net ihracatın büyümeye son 5 çeyrek boyunca arka arkaya pozitif katkı sağladığını vurguladı.

 

Kavcıoğlu, makine-teçhizat yatırımlarının sağlıklı ve sürdürülebilir bir çerçevede devam ettiğine dikkati çekerek, bu yatırımların istikrarlı ve güçlü bir büyümeye işaret ettiğini bildirdi.

Salgın döneminde birçok ülkenin iş gücüne katılımda yaşanan kayıpları telafi edemediğini belirten Kavcıoğlu, "Buna karşılık, iş gücüne katılım ve istihdam göstergelerinin pandemi öncesi seviyelerin üzerine çıkmış olması, iş gücü piyasalarının normalleşme sürecindeki canlılığını ve sağlamlığını göstermektedir" dedi.

 

Merkez Bankası olarak son dönemde yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı destekleme noktasında oynadıkları rolün, firmaların kullandıkları krediler ile çarpıcı bir şekilde ortaya çıktığına dikkati çeken Kavcıoğlu, 2021'in ilk 6 ayında TL firma kredi net kullandırımının 75,6 milyardan 2022'nin aynı döneminde 820 milyar liraya çıktığını, bunun önemli derecede artış olduğunu söyledi.

 

Kavcıoğlu, yabancı para dahil, tüm kredilerin 2021-2022 ilk yarısındaki kullandırımının büyüme oranının, kur etkisinden arındırılmış olarak, yüzde 500'lere yakın gerçekleştiğine işaret ederek, şu bilgileri paylaştı: "2022 yılının ilk yarısında sağlanan krediler 2021 yılının tümünün neredeyse 3 katına ulaşmıştır. KOBİ kredileri ise yılın ilk 6 ayında 372,8 milyar lira ile 2021 yılının aynı dönemindeki 27,3 milyar liranın oldukça üzerindedir. Sağlanan kredilerin rekor artış gösterdiği bu dönemde krediye erişim, kredi kullanan firma sayılarına da yansıyacak ölçüde güçlü ve yaygın şekilde gerçekleşmiştir. Aralık 2021 ile Haziran 2022 arasında kredi verilen firma sayısı toplamda 1 milyon 878 binden yaklaşık 2 milyona ulaşmıştır. Kredi kullanan KOBİ'lerin sayısı 195 bin adet yükselerek 2 milyon 56 bin olmuştur."