ŞİMDİ ASTIMI KONTROL ALTINA ALMA ZAMANI

 

 

Her yıl Mayıs ayının ilk Salı günü Dünya Sağlık Örgütünce  ’’Dünya Astım Günü” olarak kabul edilmiştir. Bu yıl 6 Mayıs 2014 tarihinde yapılacak etkinliklerin sloganı  “Astımınızı Kontrol Altına Alabilirsiniz” ve “Şimdi Astımınızı Kontrol Altına Alma Zamanı”  olarak belirlenmiştir.      

  

ASTIM, her yaştan bireyi etkileyebilen, doğru tedavi ile kontrol altına alınabilen, kontrol altına alınmadığında ise günlük aktiviteleri ciddi olarak kısıtlayabilen, solunum yollarında oluşan kronik (müzmin) bir hastalıktır. Hastalığın belirtileri, akciğerlerdeki hava yollarının etrafındaki kasların beraberce daralması ya da kasılmasıyla meydana gelir. Soluk borusundaki bu daralma ve beraberinde oluşan iltihaplanma, hırıltılı solunum, öksürük, nefes darlığı, göğüste baskı hissi gibi sonuçlara yol açar. Bu belirtiler tekrarlayıcıdır ve nöbetler halinde gelir. Tedavi edilmezse uzun dönemde akciğer fonksiyonlarının kaybına neden olabilir. Dünyada yaklaşık 235-300 milyon kadar astımlı hasta olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde ise yaklaşık her 100 erişkinden 5-7’sinde, her 100 çocuktan 13-15’inde görülmektedir.

        

Astım belirtilerini tetikleyen faktörler;ailesel yatkınlık, alerjenler (ev tozu akarları, polenler, mantar sporları, hayvan tüy ve döküntüleri, hamamböcekleri), sigara, hava kirliliği, enfeksiyonlar, mesleksel etkenler, ilaçlar ve besin katkı maddeleridir. 

          

Astım olduğu bilinen kişilerin bazı şeylere dikkat etmesi gereklidir. Özellikle alerjik astımda saptanan alerjenlerden uzak kalınmalıdır. Hava kirliliğinin arttığı, polenlerin yoğun olduğu ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde dış ortamlarda bulunulmamalıdır. Sigara içmekten kaçınılmalıdır. Sigara içilen evlerdeki çocuklarda astım hastalığı görülme sıklığı ve şiddeti artmaktadır. Bu nedenle anne ve babaların çocukların olduğu ortamda sigara içmemeleri gerekmektedir. Evde beslenen hayvanların tüyleri alerjik reaksiyonlara neden olduğu için, evde hayvan beslememelidir. Solunum yolları enfeksiyonlarına karsı dikkatli olunmalıdır. Havalandırması iyi olmayan, nem oranı yüksek ve kalabalık binalarda önceden tanısı konulmamış astım ortaya çıkabilmekte veya var olan astımın şiddetinde artış olabilmektedir. Bu tür sağlıklı olmayan yerlerden olabildiğince uzak durulmalıdır.

        

Astım tedavisinin amacı hastalığı kontrol altına almak ve sağlanan iyilik halinin devamını sağlamaktır. Dünyada ve ülkemizde bu hastalığın tedavisi ile ilgili gereken her türlü ilaç bulunmaktadır. Uygun ilaç tedavisi ve astım hastalarının eğitimi ile hastalık kontrol altına alınabilir ve astımlılar yaşamlarına hastalık nedeni ile kısıtlanmadan devam edebilirler.  Astım tedavisinde en önemli nokta hastalığı başlatan etkenlerden sakınılmasıdır. İlaçlar doğru ve düzenli kullanılmalıdır. Düzenli hekim kontrolüne gidilmeli ve fiziksel aktivitelerini aksatmamalıdırlar. Yalnız egzersiz öncesi ısınma hareketlerinin yapılması, egzersiz yaparken burundan nefes alınıp verilmesi, soğuk havalarda egzersiz yapılırken maske takılması, egzersizden 15 dakika önce hızlı etkili nefes açıcıların inhaler yolla alınmaları astımlı hastaların daha rahat egzersiz yapmalarına olanak sağlayacaktır.

Astımın tedavi programını özetleyecek olursak;

-Hasta eğitimi,

-Tetikleyici etkenlerin uzaklaştırılması,

-Hastalığın ağırlığının ve kontrol durumunun belirlenmesi,

-Uzun süreli tedavi için plan yapılması,

-Atak için tedavi planı yapılması,

-Hastanın düzenli takibidir.